ایده پرداز و ایده پردازی
ابتدا می پرسیم که ایده پرداز کیست و ایده پردازی چیست ؟ ایده پرداز شخصی است که صاحب ایده بوده و منظور از ایده پردازی، تفکر همراه با خلاقیت است، این جواب معنی عمده این دو سوال میباشد که در ادامه بیشتر درباره آنها صحبت میکنیم.
حال سوال پیش می آید که ایده پردازی به چه منظوری به کار می آید ؟ امروزه کسب و کارهای زیاد در دنیا راه اندازی میشوند و متاسفانه خیلی از این کسب و کارها در زمان کوتاهی از میدان رقابت خارج میشوند. شاید یکی از دلایل این اتفاق را بتوان متمایز نبودن در نوع تفکر، ارائه خدمات و …. با رقبا دانست. راهکار حل این موضوع ایده پردازی میباشد، با خلق ایده های جدید و خلاقانه میتوانید متمایز بوده و با بدست آوردن قلب مشتریان خود به عنوان یک کسب و کار موفق اهر شوید و شناخته شوید.
چرا ایده پردازی مهم است؟
حال با این سؤال کلیدی رو به رو می شویم که چرا ایده پردازی مهم است؟ و اصلاً ایده پردازی چیست؟ ایده پردازی به فرآیند تولید، توسعه و انتقال ایده های انتزاعی، بصری یا دیداری گفته می شود. این مرحله قسمت جلویی قیف مدیریت ایده است. تمرکز اصلی آن بر ارائه راهکار برای حل مشکلات واقعی و فرصت های درک شده است.
همانطور که قبلاً اشاره کردیم، ایده ها اولین قدم به سمت پیشرفت و بهبودی هستند. پیشرفت ما به عنوان نوع بشر بستگی به ایده های جدید ما دارد. از دید یک فرد، اگر احساس می کنید که در یک وظیفه گیر افتاده اید یا نمی توانید مشکل خاصی را برطرف سازید، ایده های جدید می توانند به شما در حرکت رو به جلو کمک کنند.
شاید شما به دنبال راه حل جدیدی برای حل یک مشکل یا سد خلاق هستید؟ یا به دنبال راه های بهتر برای حل مشکل خود می گردید؟ شاید شما به دنبال ایده های جدید هستید تا بتوانید به صورت کامل فرصت های جدید را کشف کنید.
هنگامی که زمان سازمان شما فرا رسد، بهترین راه برای کشف دانش خلاقانه و ضمنی این است که به تولید و جمع آوری ایده های جدید از کارمندانتان بپردازید. توانایی خلق و توسعه ایده های جدید این اجازه را به شما می دهد که مرتبط بمانید و در سازمان خود تغییرات مثبتی ایجاد کنید.
به گفته باربارا یانوشکیویچ: فکر خلاقانه الهام بخش ایده است و ایده الهام بخش تغییر. شاید هدف سازمانی شما این باشد که کارایی خود و تیمتان را بهبود بخشید یا به ایده های جدید برای بهبود و ارتقا کیفیت محصولات خود نیاز دارید؟
صرف نظر از اهداف شما و نوع ایده هایی که به دنبال آن هستید، هدف ایده های جدید بهبود راه های عملکرد شماست. در مقیاس بزرگ، اقتصادها برای پیشرفت و توسعه و افزایش رفاه به نوآوری وابسته هستند. نوآوری باعث ایجاد فناوری و کسب و کارهای جدید می شود که فرصت های شغلی را برای مردم ایجاد می کند.
مراحل ایده پردازی
جالب است بدانید که برای ایده پردازی، لازم نیست که فرد در نقطه معینی بنشیند و شروع به فکر کردن در مورد مشکل خود و راهکارهای آن کند. بسیاری از متخصصان بر این باور هستند که وقتی نیاز یا مشکل، شناسایی شد، فرایند ایده پردازی آغاز میشود. دیوید آلن در کتاب به سرانجام رساندن کارها مینویسد:
زمانی که مشکل یا کمبود، شناسایی شد، مراحل ایده پردازی آغاز میشود. فرد در ذهن خودش یک سری راهکار و راه حل مطرح میکند ولی تا زمانی که این افکار تصفیه و پالایش نشوند، هیچ ارزشی ندارند؛ چون باید ایدههای کارآمد و مفید را از ایدههای غیرکارآمد جدا کنیم و در نهایت بهترین ایده را انتخاب و اجرا کنیم. بنابراین زمانی که مشکل یا نیاز را درک کردیم، میتوانیم مراحل زیر را دنبال کنیم:
تولید ایدههای مختلف
پس از اینکه نیاز شناسایی شد، فرد باید ایدههای مختلفی برای رفع آن نیاز مطرح کند. اگر ایده پردازی به صورت گروهی انجام میشود، افراد مختلف باید در کنار هم قرار بگیرند و راهکارها و ایدههایی که برای مسئله کنونی به نظرشان میرسد را مطرح کنند. تا حد امکان این مرحله را پیش ببرید و اجازه دهید که هر راهکاری که به ذهن خودتان یا افراد میرسد مطرح شود. جلوی ذهن خلاق خود را نگیرید.
تولید ایدههای مختلف
اکنون، لیستی از انواع و اقسام ایدهها داریم که برخی از آنها مفید و درست هستند و برخی دیگر واقعاً هیچ کاربردی برای ما ندارند. در این مرحله باید دست به انتخاب بزنیم و ایدههای برتر و منتخب را برگزینیم. بسیاری از مواقع مجبور هستیم که در نهایت یک ایده را انتخاب و اجرا کنیم. در این مرحله از ایده پردازی، مهارت تصمیم گیری خیلی کارساز و راهگشا است.
بهتر است ایدههایی که قابل اجرا و مفید نیستند را در ابتدای جلسه، حذف کنیم تا ایدهها محدودتر شوند. ممکن است پس از فکر کردن روی ایدهها، در نهایت چند ایده برایمان باقی بماند. در صورتی که زمان انتخاب نهایی فرارسیده است، بهترین ایده را از بین تمام ایدههای موجود انتخاب کنید. در صورتی که امکان دارد، میتوانید ایدههای باقیمانده را با هم ترکیب کنید و از دل آنها یک ایده ترکیبی و برتر بیرون بکشید.
اجرای ایده
اکنون نوبت به اجرای ایده مورد نظر رسیده است. در صورتی که مرحله اجرای ایده را رها کنیم، مثل این است که مشکل یا مسئله سازمان یا کسب و کار را به حال خودش رها کرده و هیچ کاری برای آن انجام نداده باشیم. در صورتی که در مرحله اجرای ایده دیدید که مشکل دارید و نمیتوانید ایده را پیاده کنید، اصرار نکنید. سعی کنید سایر ایدههای خوبی که در مرحله قبلی به آن رسیده بودید را وارد مرحله اجرا کنید.
فواید ایده پردازی برای همه
خلاقیت اعضای گروه یا سازمان را افزایش میدهد
سازمانها همواره دنبال این هستند که خلاقیت را در اعضای خود پرورش دهند و در این راستا، کارهای زیادی انجام میدهند؛ مثلاً دورههای آموزش خلاقیت برگزار میکنند ولی هیچ چیز مثل جلسات ایده پردازی باعث افزایش خلاقیت در ذهن افراد نمیشود. وقتی خلاقیت در وجود افراد پرورش پیدا کند، قطعاً افراد میتوانند ایدههای درجه یک و نابی خلق کنند.
بسیاری از افراد این سوال را مطرح میکنند که رابطه بین ایده پردازی و خلاقیت چیست. این دو مفهوم با یکدیگر رابطه دو طرفه دارند. ایدهپردازی موجب افزایش خلاقیت میشود و ذهنهای خلاق هم میتوانند ایدههای خوبی تولید کنند.
با ایده پردازی، میتوان از زاویههای مختلفی به یک موضوع نگاه کرد
یکی دیگر از مزایا و دلایل اهمیت ایدهپردازی این است که با این کار میشود نظرات افراد مختلف را در مورد یک مسئله دانست و از زوایای مختلفی به یک مسئله نگاه کرد. زمانی که ایده پردازی به صورت شخصی و فردی انجام شود، ممکن است فرد نتواند از یک سری زوایا به مسئله نگاه کند و در نتیجه ایدهها و راهکارهای زیادی را از دست میدهد ولی وقتی یک گروه در کنار هم به یک مسئله فکر کنند، ممکن است راهکارهایی ارزانقیمت و کاربردی برای آن مشکل پیدا شود؛ راهکارهایی که هیچ گاه به صورت فردی پیدا نمیشد.
میتوان با ایدهپردازی، یک سازمان دموکراتیک و همدل به وجود آورد
بسیاری از مدیران تمایل دارند که یک سازمان دموکراتیک به وجود بیاورند؛ چون به خوبی میدانند که دموکراسی تا چه اندازه اعضای یک سازمان را با هم همدل میکند. وقتی همدلی به وجود آمد، اعضا تصور میکنند که بر یک کشتی نشستهاند و اصطلاحاً همسرنوشت هستند؛ یعنی همگی دارند در کنار هم به سمت یک هدف مشخص حرکت میکنند.
یکی از راههایی که سازمان را به دموکراسی تزدیک میکند و باعث افزایش همدلی میشود، ایده پردازی گروهی است. وقتی مدیران سازمان برای گرفتن تصمیم از سایر اعضای سازمان کمک و مشورت بگیرند، سایر مدیران میانی هم این مفهوم را میآموزند و برای گرفتن تصمیم در واحدهای خودشان، از سرپرستهایی که در واحدهای مختلف فعال هستند، مشورت میگیرند. به این شکل، ایده پردازی باعث میشود که یک سازمان به دموکراسی برسد.
به رشد و توسعه فکری و فردی کارکنان کمک میکند
جالب است بدانید که جلسات ایدهپردازی میتواند به یک میدان برای رقابت فکری بین کارکنان یک سازمان یا حتی اعضای یک خانواده تبدیل شود؛ زیرا اعضا تلاش میکنند که ایدههای بهتری را در نشستها مطرح کنند تا بتوانند خلاقیتها و توانمندیهای خودشان را به اثبات برسانند. در سازمانهایی که هر ماه نشستهایی برای حل مسائل تشکیل میشود، معمولاً اعضا تلاش میکنند که مطالعه و تحقیق کنند تا بتوانند ایدههای بهتری خلق کنند و ارائه دهند. از این رو است که ایدهپردازی گروهی میتواند رشد و توسعه فردی و فکری کارکنان را به همراه داشته باشد.
کدام تفکر ایده است؟
هر تفکری که در چارچوب تعریف ایده مطابق تعریف فوق قرار گیرد ایده می باشد. (تفکری که منجر به تغییر کمی و کیفی محصول می شود. ایده هایی که مرتبط با محصولات و چیزهای موجود می باشد به شرط تغییر در ساختار آن ایده می باشد. پایان نامه های کارشناسی ارشد و طرح های تحقیقاتی که مبتنی بر نوآوری باشد و منجر به تولید محصول جدید یا ابداع روش علمی جدید شود در صورتیکه بیش از یک سال از ثبت اختراع، تاییدیه علمی یا ارائه مقاله نگذشته باشد، ایده محسوب می شود.
کدام تفکر ایده نیست؟
تفکری که در مورد چیزهای موجود بوده و باعث تغییر در ساختار آنها نشود ایده نیست ولی اگر محصول جدیدی را بوجود آورد ایده است.
مانند ساخت تلویزیون با سایز بزرگ با ویژگی های خاص و برتر ایده نیست زیرا ساختار را تغییر نمی دهد اما ساخت یک تلویزیون با ساختار جدید مثلا ویژگی اتصال به کامپیوتر و یا LCD, LEDدرزمان خود ایده بوده ولی الان ایده نیست.
معیارهای خلاق بودن ایده:
- ساده بودن
- زیرکانه بودن
- به خوبی ترسیم و ارائه شدن
- آشنا و مأنوس بودن
- قوی و رسا بودن
- توانایی بکارگیری آن در چند زمینه
- تازه و اصیل بودن
- انعطاف پذیری و قابل تغییر بودن
- توانایی به چالش کشیدن آن
- ایده ای که همه معیارها را دارد یک امتیاز ویژه می گیرد.
شاخص های کارایی:
- در عین بزرگی، ساده بودن
- استراتژی کسب و کار را حمایت کردن
- بطور مشخص جدید و بهتر بودن
- قابل اثبات بودن
- سوددهی
- به سرعت و به آسانی اجرا شدن
- در راستای اولویت های فناوری کشور قرار گرفتن
- خلاق بودن ایده
چگونه ایده پردازی کنیم
برای ایده پردازی تا جایی که می توانید خودتان را از شر روز مرگی خلاص کنید، زیرا شما با وجود روزمرگی قادر به دیدن ورق های جدید کتاب خود نخواهید بود که در واقع مدام در حال تکرار عادت های خود هستید. در این مقاله با هفت نکته موثر در ایده پردازی آشنا خواهید شد که با رعایت این نکات تاکتیکی را برای ایجاد فضای مناسب در راستای ایده پردازی برای خود فراهم کنید.
1 - یادداشت کردن
بیشتر اوقات برایمان پیش آمده که ایده های زیبایی برای یک لحظه از ذهنمان خطور کرده است که اگر بخواهم این جمله را به صورت کاملا متفاوت برایتان بگویم، ایده مانند یک ماشین پر سرعت بوده که با نهایت شتاب از خیابان ذهن ما عبور می کنند. پس بیایید با یادداشت کردن ایده خود، سرعت گیری را در این خیابان نصب کنیم.
یادتان باشد اغلب جاهایی که می روید غیر ممکن بوده که با کسی محاوره ای نداشته باشید، پس نکته اول در مورد ایده پردازی همین گفتگو هایی بوده که با افراد نزدیک خود دارید، مانند صحبت با اقوام خانواده، صحبت با دوستان و حتی رفتن به مهمانی هم تاثیر بسزایی در ایده پردازی شما خواهد.
ایده پردازی در شرایط گوناگون را به هیچ وجه دست کم نگیرید. هر جایی می تواند مکانی مناسب برای شتاب ایده ها از ذهن شما باشد. برای یادداشت کردن ایده ها می توانید از یک دفترچه کوچک استفاده کنید و در صورت گیر کردن قلاب ایده می توانید آن را به صورت چند کلمه ای یا کلمه کلیدی نوت برداری کنید. حتی این کار را با استفاده از گوشی هم می توان انجام داد، این گونه دیگر نیازی به دفترچه نخواهد بود که در واقع با این امکان می توانید جمله مربوطه را در قالب صوت ذخیره کنید.
2 - دوست صمیمی
داشتن دوست صمیمی در ایده پردازی بسیار مفید می باشد که در واقع اگر نگاهی به رهبران کسب و کار بیاندازید، اکثر آن های از یک دوست صمیمی برخوردار بوده اند. نکته جالبش اینجاست که هر چقدر صمیمیت بینتان بیشتر باشد، امکان جرقه زدن ایده شما هم بیشتر خواهد بود. البته من پیشنهاد میکن که حتما او را به عنوان شریک خود در ایده پردازی و صاحب امتیاز ایده داشته باشید.
شاید باورتان نشود ولی این نکته یکی از زیبا ترین مسیر ها برای ایده پردازی شما خواهد شد. چرا که از گفتگوی همدیگر هیچ وقت سیر نخواهید شد و آغاز کردن کلمه ای در گفتگوی خود منجر به جاده ای بی پایان در شفاف سازی ایده خود خواهد شد. در ضمن سعی کنید قرار ملاقاتی که با دوست خود دارید را در مکان های متنوع تجربه کنید تا تصویر ذهنی شما برایتان داغ و تازه شود.
3 - داشتن یک تیم
همانطور که اشاره شد داشتن دوست صمیمی بسیار موثر می باشد، حال شما به این فکر کنید تا این صمیمیت را در بین چند نفر گسترش دهید. بله این دقیقا همان نکته ای است که برای داشتن یک تیم موفق در ایده پردازی خود خواهید داشت. همانطور که می دانید انسان دارای اعضای بدن است که کمبود هر یک از آن ها منجر به فاجعه ای عظیم در آناتومی بدن می شود.
پس چرا برای ایده پردازی می خواهید انقدر سخت به خودتان فشار بیاورید، چرا نمی خواهید یک سیسمتی راه اندازی کنید تا هر یک با انجام وظیفه ی خود بار سنگینی را از دوش شما بردارند. در واقع همین نکته ایده ای زیبا برای ایده پردازی خود می باشد. با این حساب شما تنها یک مغز نیستید بلکه چندین مغز هوشمند دیگر را را هم بر روی نرم افزار ایده ی خود نصب کرده اید.
4 - رفتن به سفر
شما از همان صبحی که بیدار می شوید تا خود شب که به رخت خواب می روید، مدام در حال دیدن دوست و اقوام خود در یک شهر کوچک و در یک کشور کوچک و از همه مهمتر در گوشه ای از قاره هستید. پس چرا نمی خواهید حتی برای لذت خود هم که شده چمدانتان را ببندید و سفری به کشور های دیگر هم داشته باشید تا از آب و هوای آنجا و طعم های متنوعشان بهره مند شوید.
شاید باور نکردنی باشد که بگویم احتمال ایده پردازی در رفتن به سفر ۱۰۰ است، زیرا شما با این کار مغزتان را برای دیدن مکان های متنوع آنلاین کرده اید که در واقع با این امکان فعالیت مغز بیشتر می شود. در واقع رفتن به سفر جایگاه باشگاه بدن سازی را برای ایده پردازی ذهنتان دارد.
5 - مطالعه کردن
بیایید از همین لحظه برنامه ای برای مطالعه کردن خود چه به صورت روزانه و چه به صورت هفتگی برای خودتان بچینید. اگر شما روزانه نیم ساعت خود را به مطالعه کردن خود اختصاص دهید نتیجه ی مثبت آن را هم به صورت کاملا واضح در زندگی خود احساس میکنید. شاید جالب باشد که بدانید قدرت کلمات بیش از آن چیزی بوده که فکر می کردید.
در واقع خواندن کتاب جایگاه مواد مغزی برای ایده پردازی شما به حساب می آید و شما پس از پایان مطالعه خود، ذهنتان را آماده ی ایده پردازی در زمینه های گوناگون می کنید. یکی از دلایل به فکر فرو رفتن و تقویت قدرت تفکر همین مطالعه کرد می باشد که امروزه برایمان بسیار ساده می باشد، چرا که شما در هر جایی که باشید می توانید با تلفن همراه خود اکثریت کتاب را همراه خود داشته باشید.
6 - متفاوت بودن
سعی کنید شخصیت کاملا متفاوتی را برای خود به تصویر بکشید، چرا که همین متفاوت بودن شما است که شخصیت شمار را نسبت به دیگران متمایز کرده است و شما با رعایت این اصول فکرتان را کاملا یونیک سازی کرده اید. بزارید واضح بگم شما باید معیار هایی را برای خودتان به ارمغان آورید تا دنیا را با یک دید کاملا متفاوت ببینید. به هیچ عنوان هم نگران قضاوت و دید دیگران به خود نباشید، اصلا بذارید سایر اینطور فکر کنند که شما آدم دیوانه ای هستید. اتفاقا برای ایده پردازی باید کاملا دیوانه بود که همین یک نکته کفایت ایده پردازی در ذهن شما را را می دهد.
از یک بعد دیگر هم همیشه دنبال تفاوت و تک بودن باشید، با کمی تحقیق و جستجو می توان جای خالی بسیاری از ایده ها را حس کرد. یادتان باشد که همیشه باید جای خالی تخم مرغ طلایی را در میان یک شانه تخم مرغ به صورت کاملا شفاف ببینید تا متوجه شوید که چقدر جای خالی آن می تواند بی تاثیر باشد.
7 - گوش دادن به موسیقی
بیشتر اوقات برایمان پیش میاید که با خودمان خلوت می کنیم، این تنها لحظه ای بوده که شما با سرعت به سمت هندزفری خود رفته تا بتوانید موزیک دلخواه را گوش کنید. در واقع شما با گوش دادن به موسیقی قادر به قدم زدن در ذهنتان خواهید بود و در این لحظه هزاران فکر در ذهنتان است که دارید به تک تک آن ها پاسخ می دهید. با این اوصاف لحظه ای کاملا زیبا برای ایده پردازی شما خواهد بود.
پیشنهاد من در این زمینه این است که به هیچ وجه به موسیقی های غمگین و منفی گوش ندید که این نکته باعث حاشیه رفتن فکر شما می شود. پس تا می توانید به موزیک های شاد گوش کنید تا ثمره ی آن را در لحظه پیدا کنید. بهترین زمان برای گوش دادن به موزیک برای ایده پردازی شب بوده که شما باید خودتان را با یک آهنگ آرامش بخش غافلگیر کنید.
بهترین روش های ایده پردازی
ده پردازی، مهارتی است که ابزارها و تکنیکهای خاص خودش را دارد. در این بخش از مقاله تصمیم داریم چند مورد از تکنیکهایی که برای ایدهپردازی وجود دارد را به صورت اجمالی معرفی کنیم و شیوه استفاده از این ابزارها و تکنیکها را به صورت کامل توضیح میدهیم.
1 - تکنیک S.C.A.M.P.E.R
تکنیک S.C.A.M.P.E.R بهعنوان یکی از روشهای ایده پردازی، تمرکز خود را بهشدت بر روی خلاقیت قرار داده است و نسبت به دیگر تکنیکها روش سادهتری محسوب میشود که در دهه هفتاد میلادی توسط باب ابرلی معرفی شده است.
روش انجام کار در تکنیک S.C.A.M.P.E.R به این صورت است که در گام اول مسئله را انتخاب میکنیم و سپس با توجه به مفروضات این تکنیک سؤالاتی را میپرسیم. در حین پرسیدن این سؤالات است که ایدههای جدید به فکر انسان خطور میکند. حروف تشکیلدهندهی این ایده همان چکلیست سؤالات است که حرف اول افعال مربوط به آن را نشان میدهد. این افعال عبارتاند از:
Substitute : S معادل جایگزین کردن
Combine : C معادل ترکیب کردن
Adapt : A معادل وفق دادن
Modify : M معادل اصلاح کردن
Put to another use: P معادل پیدا کردن یک کاربرد دیگر
Eliminate : E معادل حذف کردن
Reverse : R معادل وارونه کردن
برای خلق یا پرورش هر ایده لازم است تا مرتبط با موضوع موردبحث، هر یک از این کارها به ترتیب انجام شوند و درنهایت میتوان در این روش تشدید ویژگی برای ایده پردازی، به ایدهای ناب و عالی دست یافت.
2 - تکنیک طوفان فکری
شاید واژهی طوفان فکری به گوشتان خورده باشد و جالب است بدانید این روش یکی از متدهای علمی و البته شناخته شده در زمینه ایده پردازی است که در کنار سایر تکنیکهای ایده یابی و بهترین روشهای ایده پردازی به کار میرود.
در این روش گروهی از افراد که معمولاً جمعی متشکل از 6 تا 10 نفر است در کنار یکدیگر جمع میشود و تمام ایدههای خود را مطرح میکنند. در این فرایند ایدهی صحیح و غلط وجود ندارد و تمام افراد بدون ترس و واهمه و کاملاً آزادانه نظر خود را بیان میکنند؛ حتی ممکن است این ایدهها کمی عجیبوغریب به نظر برسند اما درهرصورت با آغوش باز پذیرفته خواهند شد. در یک گردهمایی باهدف طوفان فکری ایدههای نامتعارف زیادی شکل میگیرد که درنهایت با کم کردن شاخ و برگ آنها میتوان به ایدهای کوچک اما راهگشا دست یافت.
یکی از اصول و پایههای این روش مفهوم سینرژی یا همافزایی است که بر طبق آن مجموع توان افراد یک جمع از جمع توان افراد بهصورت انفرادی، خروجی بهتر و مؤثرتری را حاصل میکند. درواقع در این حالت معادله 1+1=3 برقرار خواهد بود. این روش بهویژه برای ایده پردازی در کارآفرینی مورداستفاده قرار میگیرد.
در یک گردهمایی با هدف طوفان فکری ایدههای نامتعارف زیادی شکل میگیرد که درنهایت با کم کردن شاخ و برگ آنها میتوان به ایدهای کوچک اما راهگشا دست یافت.
3 - تکنیک نقشه ذهنی
این تکنیک که بر پایه ترسیم بنا شده است برای اولین بار توسط یک پژوهشگر بریتانیایی به نام تونی بوزان در سال 1972 منتشر شد و برای ایده پردازی در گرافیک یا حل مسائل مهندسی استفاده میشود. در این روش از بهترین روشهای ایده پردازی هر نکته و یا ایدهای بر روی کاغذ نوشته میشود و سپس با خطوط منحنی به دیگر اطلاعات و ایدهها وصل میشود. درنهایت گرافی از ایدهها و روابط بین آنها به دست میآید که با بررسی آن میتوان نقشه ذهنی برای خلق ایده به دست آورد. همانند دیگر تکنیکهای ایده پردازی، روش نقشه ذهنی به دنبال طبقهبندی و دستهبندی اطلاعات مرتبط با ایده است تا بتواند آن را بهصورت سازمانیافتهای به سمت ایدهی نهایی هدایت کند. همچنین در این روش بهراحتی میتوان ایده را با دیگران به اشتراک گذاشت و یا برای مدیران سازمان ارائه کرد.
برای تهیه این نقشه لازم است در ابتدا تمام عبارات و کلمات را بر روی صفحهی کاغذی بزرگی بنویسیم، سپس تمام کلمات و راههای مرتبط که به ذهنمان میرسد را بدون ترتیب مشخص یادداشت کنیم. حال با پیدا کردن ارتباط میان کلمات کلیدی و ایدهها و وصل کردن خطوط میان آنها به هدف خود در خلق ایده خواهیم رسید.
4 - تکنیک استوری بورد
این روش درواقع یک تکنیک توسعهیافته برای کشف و توضیح یک ایده است. همانطور که استوری بورد در صنعت سینما برای نشان دادن ایدههای کارگردان یا فیلمبردار در یک فیلم استفاده میشود، در میان تکنیکهای ایده پردازی نیز برای روایت داستان تصویری یک ایده مورداستفاده قرار میگیرد. این روش به افراد این امکان را میدهد که با ارائهای ساده و واضح از ایدهی خود، دیگران را در جریان ایده پردازیها قرار دهند.
برای این کار تنها کافی است اطلاعات و ایدهها را بهصورت مراحل جداگانه بر روی برگهی بزرگ و یا تخته به شکل کارت و یا باکس در کنار هم قرار دهیم بهطوریکه با دنبال کردن این قابها روابط بین ایدهها و ایدهی نهایی برای بیننده قابلدرک باشد.
همانطور که دیدید راههای بسیاری برای رهایی از ایده پردازیهای خستهکننده و قدیمی ابداع شده است که میتوان با استفاده از آنها روشهای خلق ایده را بهبود بخشید و ایده پردازی را به فرایندی لذتبخش و ابتکاری تبدیل کرد که درنهایت نتیجه آن رسیدن به ایدههای ناب خواهد بود.
پا سپاس از وقتی که برای مطالعه این مقاله “ایده پردازی چیست ؟” گذاشتید.
ایده پردازی چیست ؟
ایده ها کلید اصلی نوآوری و خلاقیت هستند. بدون آنها، چیز زیادی برای اجرا وجود ندارد چرا که اجرا کلید اصلی یادگیری است. ایده های جدید برای پیشرفت در هر زمینه ای حیاتی هستند. بدیهی است که این ایده ها نمی توانند به صورت تنها و واحد، خلاقیت ایجاد کنند و شما به سیستمی نیاز دارید که بتواند این ایده ها را مدیریت کند.
ایده پردازی (Idea generation یا Ideation) در واقع نوعی فرایند خلاقانه در راستای شکل دادن به ایدهها است. ایدهپردازی، تنها به فرایند خلق و تولید ایده محدود نمیشود؛ بلکه مسئله بال و پر دادن به ایدهها، برقراری ارتباط بین اندیشهها و مفاهیم جدید و بهبود ایدههای قبلی را هم شامل میشود و به همین خاطر ایدهپردازی یکی از مهمترین پایههای استراتژی نوآوری در یک سازمان یا کسب و کار به حساب میآید.
کسانی که میخواهند ایده پردازی کنند، باید همیشه به خاطر داشته باشند که این کار، به یک ذهن منسجم و قدرتمند نیاز دارد؛ زیرا معمولاً در زمان مشکلات و نیازها، به ایدههای خوب نیاز داریم و در چنین مواقعی معمولاً ذهن انسان، انسجام خودش را از دست میدهد و اگر نتوانیم ذهن خود را منسجم و متمرکز کنیم، بدون شک ایدههای خوب و کارآمدی به ذهنمان خطور نخواهد کرد.
ایده پردازی به چند روش تقسیم میشود؟
ایده پردازی به دو روش فردی و گروهی انجام میشود که روش گروهی نیز خود به دو صورت امکان پذیر میباشد. در هر دو روش دنبال این هستیم که یک یا چند ایده کارآمد و عالی پیدا کنیم ولی هر کدام از این روشها، مزایای مخصوص به خودش را دارد:
ایده پردازی فردی:
ایده فردی، ایدهای است که توسط یک ایده پرداز مطرح میشود. این ایده پرداز معمولاً مدیر سازمان است که ایده مناسب و مورد نظر خودش را انتخاب و سپس به سایر اعضای سازمان معرفی میکند.
ایده پردازی گروهی با اعضای مشخص:
این نوع ایدهپردازی در قالب گروهی انجام میشود. چند نفر دور هم جمع میشوند، در مورد یک مسئله یا مشکل اظهار نظر میکنند و راهکارهای خود را ارائه میدهد و در نهایت یک راهکار را به عنوان راهکار نهایی انتخاب میکنند. این کار را میتوان در قالب طوفان فکری یا سایر روشهای موجود انجام داد. این روش در سازمانها و برای گرفتن تصمیمهای مهم، متداول و رایج است. در خانوادهها هم این روش به وفور دیده میشود.
ایده پردازی گروهی با اعضای نامشخص:
این مدل از ایده پردازی بیشتر در سازمانهای نوگرا و نواندیش دیده میشود. در این روش، گروهی از افراد که تعدادی نامشخصی دارند، ایدهها و راهکارهای مورد نظر خود را مطرح میکنند. سپس یک شخص یا گروه از داخل سازمان، ایدهها و راهکارها را آنالیز میکنند و سایر مراحل را پیش میبرند. مثالی که برای این روش میتوان مطرح کرد، سازمانهایی است که از مشتریان خود میخواهند در کامنتهای اینستاگرام یا سایت، در مورد این مسئله خاص به آنها ایده بدهند. برخی سازمانها هم این کار را با کمک پرسشنامه انجام میدهند.